Dzisiaj chciałabym poruszyć temat dotyczący rozwoju dziecka pod względem psychoruchowym. Jakie etapy w rozwoju dziecka są najważniejsze i na co mają potem wpływ?
To bardzo trudne pytanie, bo każdy etap jest ważny i każdy warunkuje możliwość przechodzenia do kolejnego. Rozwój psychoruchowy dziecka jest bowiem ciągiem przyczynowo-skutkowym.
Gdybyśmy jednak mieli rozpatrywać etapy rozwojowe pod kątem ich ważności i wpływu na kolejne etapy życia, to ja wymieniłabym kolejno:
- samokontrolę głowy
- obroty brzuch-plecy
- czworaki
Oczywiście można wymieniać masę innych ważnych etapów, ale z mojego doświadczenia fizjoterapeuty uważam, że te i tak będą najistotniejsze.
Samokontrola głowy: występuje wtedy, gdy podnosimy dziecko na rączki i nie musimy głowy dziecka kontrolować, bo robi to ono samodzielnie. Zwykle dzieje się tak w trzecim miesiącu życia. Jest to wstęp do późniejszej kontroli głowy w linii środkowej ciała, do prawidłowej kontroli pracy oczu, niezależnej pracy oczu względem głowy, a także głowy względem reszty ciała, a do tego wstęp do późniejszej pionizacji dziecka, czyli przyjmowania innej pozycji niż leżąca.
Obroty brzuch-plecy: jest to początek pracy w płaszczyznach złożonych, czyli rotacjach, a wszystkie czynności życia codziennego wykonujemy potem w rotacjach. Zwykle obserwujemy obroty u dziecka w piątym miesiącu życia. Jest to pierwsza możliwości dziecka do bycia mobilnym i oczywiście wpływa na inne elementy rozwojowe: przekraczanie linii środkowej, wodzenie wzrokiem, czy ruch gałek ocznych niezależnie od głowy, co ma potem wpływ na umiejętność czytania i koordynację wzrokowo-ruchową. Obroty są też bardzo istotne ze względu na wzmacnianie mięśni posturalnych, a także wpływają na równowagę pracy prostowników i zginaczy tułowia, czyli wpływają na kolejne etapy rozwoju ruchowego i prawidłową dystrybucje napięcia mięśniowego.
Czworaki: o tym, jak bardzo są ważne, wspominałam już w poprzednich wpisach. Zwykle obserwujemy czworakowanie między 10-tym a 12-tym miesiącem życia. Dzieje się wtedy tyle interesujących rzeczy – kształtują się krzywizny kręgosłupa, wzmacniają się mięśnie, kształtują się mięśnie przywodziciele ud i mięśnie dna miednicy, wzmacnia się obręcz barkowa. Ten etap wpływa na póżniejszy rozwój chodzenia, a także na koordynację wzrokowo-ruchową i koncentrację uwagi.
